Sinir Kaydırma (Nerve Flossing) ve Sinir Gerginliği (Neural Tension)
Nedir? Nasıl? Bilim Ne Diyor? – Basit ve Anlaşılır Bir Rehber
ESNEKLIK
Yassin BOULAYOUN
Vücudumuzdaki sinirler yalnızca elektrik sinyalleri taşımaz; aynı zamanda kaslar gibi hareket etmek zorundadır. Bir eklemi büküp açtığında, sinirler bu hareketi karşılayabilmek için çevre dokular içinde ileri–geri kayar. Sinir bu kayma sırasında bir yerde sıkışırsa, gerilirse veya çevresindeki dokular sertleşirse buna sinir gerginliği (neural tension) denir.
Sinir gerginliği olduğunda kişi çoğu zaman bunu “kasım çok sert”, “hamstring hiç esnemiyor”, “bacağıma elektrik iniyor”, “yanma–çekilme var” gibi hislerle yorumlar. Aslında bu his çoğu zaman kasla ilgili değil, sinirin hareket edememesinden kaynaklanır. Neural tension, özellikle öne bükülmelerde, siyatik hattında ve hamstring bölgesinde ilerlemeyi durduran en yaygın gizli sebeplerden biridir.
Sinir Gerginliği (Neural Tension) Nedir? – Basit Anlatım
Sinir kaydırma, sinirin vücut içinde daha rahat hareket etmesini sağlayan kontrollü ve hafif egzersizlerdir. Kası esnetir gibi siniri germek için değil, sinirin tünelleri içinde “kaymasını” kolaylaştırmak için yapılır.
Araştırmalara göre sinir kaydırma:
Sinir hareketliliğini artırır
Sinirdeki sıkışma/stres baskısını azaltır
Ağrıyı düşürür
Hamstring esnekliğini artırabilir
Nöral gerginlik hissini azaltır
Sinir Kaydırma (Nerve Flossing) Nedir?
Günlük hayatta veya sporda yaşadığın bazı gerilmeler, kas sertliği, esneyememe hissi ya da bacağında “çekilme–batma” tarzı rahatsızlıklar aslında sadece kasla ilgili olmayabilir. Bazen sorun kas değil, sinirin kendisidir. İşte “sinir kaydırma” (nerve flossing) bu noktada devreye giren, bilimsel araştırmalarla desteklenen bir tekniktir. Bu yazıda sinir kaydırmanın ne olduğunu, nasıl çalıştığını ve bilimsel araştırmaların ne söylediğini basit bir dille anlatıyorum.
Sinirler Neden Sertleşmiş Gibi Hisseder?
Sinirlerin görevi yalnızca elektrik sinyallerini taşımak değildir; aynı zamanda çevre dokular içinde kayarak hareket etmek zorundadır. Bir eklemi büküp açtığında, sinir hattının uzunluğu milimetrelerce değişir ve bu değişime uyum sağlamak için sinirin çevresindeki tüneller içinde ileri–geri kayması gerekir. Ancak sinirin çevresindeki dokular (fasya, kas, bağ dokusu) sertleştiğinde, sinir üzerine baskı olduğunda veya sinir uzun süre boyunca gergin pozisyonlarda kaldığında bu kayma bozulur. İşte bu duruma neural tension yani sinir gerginliği denir.
Sinir gerginliği geliştiğinde kişi genellikle bunu kas sertliğiyle karıştırır. Öne bükülürken arka bacakta “kablonun çekilmesi gibi” bir his, hamstringin bir türlü açılmaması, belden kalçaya veya bacak arkasına doğru yayılan yanma–batma, elektriklenme veya uyuşma bunun tipik belirtileridir. Bu his kas kaynaklı değildir; sinirin hareket edememesinden doğan bir “mekanik stres”tir.
Sinir, sıkıştığı alanda mikroskobik düzeyde ödem biriktirebilir, dolaşımı azalabilir ve sinir kılıfı daha hassas hale gelir. Araştırmalar, sinir gerginliği olduğunda beyin ve omurilik seviyesinde ağrı duyarlılığının arttığını ve normalde sorun olmayan hareketlerin bile tehdit gibi algılandığını gösteriyor. Böylece kişi esnedikçe esnemek zorlaşır, gerginlik daha çok hissedilir ve yanlışlıkla “daha fazla esnetmeliyim” diye düşünür. Oysa çözüm çoğu zaman esnetmek değil, siniri kaydırmaktır.
Aşağıdaki videoda sinir gerginliğinin neden oluştuğunu ve sinir kaydırmayı nasıl yapmanız gerektiğini uygulamalı olarak anlatıyorum. Okumaya devam etmeden önce izlemeniz çok faydalı olabilir.
Bilimsel Literatürün Genel Özeti
Sinir kaydırma (nerve flossing / neural mobilization) üzerine yapılan araştırmalar, bu tekniğin sinir dokusunun hareket kabiliyetini artırarak ağrı, gerginlik ve fonksiyon kaybı üzerinde belirgin iyileşmeler sağladığını göstermektedir. Yapılan klinik deneylerde, sinir mobilizasyonunun yalnızca kas esnetmeye kıyasla çok daha fazla sinir kayması (excursion) sağladığı ve bunun sonucunda sinirin çevresindeki intranöral ödemin azaldığı, sinir dolaşımının iyileştiği ve duyusal hassasiyetin düştüğü bildirilmiştir. Hamstring (arka bacak) üzerine yapılan çalışmalar, sinir kaydırma (neural gliding) tekniğinin tek bir seans sonrasında bile pasif düz bacak kaldırma -pasif straight leg raise (PSLR)- değerlerini artırdığını, yani germe açısını genişlettiğini ortaya koymuştur; ayrıca baş-boyun pozisyonu değiştirilerek yapılan sinir mobilizasyonu, hem esnekliği hem de ağrı eşiğini artırmıştır. Tekrarlayan ayak bileği burkulması yaşayan kişilerde yapılan çift kör klinik çalışmada sinir mobilizasyonu + manuel terapinin, yalnızca manuel terapiye kıyasla fonksiyon, denge ve ağrı skorlarında daha güçlü iyileşme sağladığı görülmüştür. Akut siyatik (Başlangıç siyatik) hastalarında yapılan randomize kontrollü çalışmalarda, sinir kaydırma tekniğinin konvansiyonel fizyoterapiye eklenmesiyle ağrının belirgin düzeyde azaldığı, PSLR açıların arttığı ve günlük yaşam fonksiyonlarında anlamlı gelişme olduğu gösterilmiştir. Tüm bu bulgular, sistematik derlemeler ve meta-analizlerle de doğrulanmıştır: neural mobilizasyonun nöromüsküloskeletal sorunlarda (siyatik, bel ağrısı, radikülopati, karpal tünel vb.) ağrıyı azaltmada, sinir iletimini iyileştirmede, hareket kabiliyetini artırmada ve fonksiyonel iyileşmeyi hızlandırmada etkili olduğu güçlü biçimde desteklenmektedir. Genel olarak literatür, sinir kaynaklı gerginlik veya mobilite kısıtlılığı olan bireylerde esneme çalışmalarının tek başına yeterli olmadığını; sinir dokusunun mekanik kayma kapasitesinin artırılmasının hem klinik sonuçları hem de esneklik gelişimini önemli ölçüde hızlandırdığını göstermektedir.
Dayandığım tüm bilimsel kaynaklara sayfanın sonunda bulabilirsiniz!
“Tamam, mantığı anladım ama nasıl yapacağım?” diyorsan…
Aşağıdaki videoda tüm sinir kaydırma egzersizlerini adım adım gösteriyorum.
Evde veya spor salonunda kolayca uygulayabilirsin.
Bu web sitesinde bulunan tıbbi bilgiler, doktorunuza veya diğer sağlık hizmeti sağlayıcınıza danışmak yerine kullanılmamalıdır. Herhangi bir tedaviye başlamadan veya tedaviyi durdurmadan önce veya tıbbi bir durumla ilgili sorularınız için her zaman doktorunuzun veya başka bir kalifiye sağlık uzmanının tavsiyesine başvurmalısınız. Tıbbi tedavinizi kesmeniz veya tedavi alamamanız sonucunda maruz kalabileceğiniz yaralanma veya zararlardan sorumlu değiliz.
KAYNAKÇA
Neural gliding and neural tensioning differently impact flexibility, heat and pressure pain thresholds in asymptomatic subjects: A randomized, parallel and double-blind study (https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1466853X18305819)
Effects of Tissue Flossing and Dynamic Stretching on Hamstring Muscles Function (https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7675630/)
Neural mobilization in low back and radicular pain: a systematic review (https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9848316/)
Neural Mobilization: A Systematic Review of Randomized Controlled Trials with an Analysis of Therapeutic Efficacy (https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2565076/)
The Effectiveness of Neural Mobilization for Neuromusculoskeletal Conditions: A Systematic Review and Meta-analysis (https://www.jospt.org/doi/10.2519/jospt.2017.7117)
Efficacy of Nerve Flossing Technique in the Management of Acute Sciatica (https://www.researchgate.net/publication/358281490_Efficacy_of_Nerve_Flossing_Technique_in_the_Management_of_Acute_Sciatica)
Effectiveness of a Flossing Protocol and Manual Therapy in Improving the Clinical and Functional Status of Subjects with Recurrent Ankle Sprains; A Double-Blind Randomized Clinical Trial (https://www.mdpi.com/2076-3271/13/3/149)
